The IAM Nederland

Een nieuwe machine kopen, de oude opknappen of toch iets heel anders? In deze presentatie neemt Joost je aan de hand van voorbeelden mee hoe we bij NS dit soort keuzes maken.

Door: Barbara van Baarsel - Buro Barcode

Als keynote spreker op het jaarcongres van het Institute of Asset Management, deelt Joost Bekenkamp (Programmamanager Duurzaam Ondernemen bij Nationale Spoorwegen) zijn inzichten over circulariteit en de cruciale rol van assetmanagers in deze transitie. Geniet van een voorproefje presentatie, en meld je via deze link aan om op donderdag 26 september aanwezig te zijn als deelnemer aan I AM Circular, bij Stork | Bilfinger in Utrecht. 

Van financial naar duurzaamheidsdeskundige
Joost Bekenkamp begon zijn carrière met een financiële achtergrond, na zijn studie economie. Al snel verschoof zijn focus naar duurzaamheid, een onderwerp dat hem aantrekt vanwege de mogelijkheid tot significante vooruitgang. "Alles is in ontwikkeling, daar waar de functie van programmamanager duurzaam ondernemen eerder niet bestond, is deze rol nu gemeengoed aan het worden bij grotere bedrijven.” Zo ook bij de NS. Joost heeft samen met zijn collega’s het bedrijf als pionier op het gebied van duurzaamheid en circulaire bedrijfsvoering in de transportsector op de kaart gezet. 

Signaleren, ontwikkelen en implementeren van duurzaamheidsstrategieën
In zijn rol bij NS streeft Joost naar een snelle en effectieve verduurzaming van het bedrijf. Dit betekent niet alleen het formuleren van doelen, maar ook het actief ondersteunen van medewerkers met duurzame ideeën. "Of het nu een machinist of een directeur is, ik stimuleer iedereen om bij te dragen aan duurzaamheid," legt Joost uit. Enerzijds doet hij dat door concrete doelen af te spreken, anderzijds door mensen te stimuleren met ideeën te komen. Hij benadrukt het belang van zijn zichtbaarheid en benaderbaarheid om ervoor te zorgen dat goede ideeën ook de kans krijgen om te bloeien. "Het is mijn taak om te zorgen dat ideeën bij de juiste mensen terechtkomen en worden uitgevoerd. In feite ben ik dus bezig met signaleren, stimuleren en agenderen. Het heeft veel weg van ondernemen binnen een grote onderneming. Wat Joost zo leuk en interessant vindt aan deze rol? “Een duurzame manier van werken realiseren. Dit samen met al mijn collega’s doen vind ik bovendien relevanter dan wat de nieuwste energieoplossing is. Dat laatste is absoluut ook van belang maar daar vinden we altijd de geschikte specialist voor."

Circulariteit: efficiënt onderhoud, reparatie en levensduurverlenging
Op het congres zal Joost ingaan op circulariteit, met als kernvraag: hoe maken we verantwoorde keuzes bij de vernieuwing of vervanging van assets? Hij illustreert dit aan de hand van voorbeelden bij de NS. "Bijvoorbeeld bij de aanschaf van een nieuwe, energiezuinige wielprofielslijpmachine, overwegen we niet alleen de energie-efficiëntie, maar ook de materiaalimpact. Dit doen we met behulp van de Ladder van Lansink, een standaard op het gebied van materiaalbeheer. Hoe hoger op de ladder, hoe effectiever de keuze’.
Joost legt uit dat deze afwegingen complex zijn en een zorgvuldig model vereisen dat factoren als materiaalgebruik en energiekosten weegt. "Duurzame materialen zijn vaak duurder maar de langere levensduur en herbruikbaarheid van materialen maken het de investering waard," zegt hij. Het spreekwoord goedkoop is duurkoop is natuurlijk een mooi voorbeeld van!

Een ander opmerkelijk voorbeeld is te zien in het moderniseringsproject van alle dubbeldekstreinen van het type VIRM, nadat ze ongeveer 20 jaar dienst hebben gedaan. Hierbij wordt maar liefst 86% van de onderdelen gereviseerd en hergebruikt in de treinen, terwijl 13% een tweede leven krijgt elders. Dit vertaalt zich in een indrukwekkend hergebruikspercentage van 99% van de materialen, waardoor maar liefst 40 miljoen kilo waardevolle materialen circuleren in de kringloop.

“Uiteindelijk is het altijd beter om iets langer te gebruiken of te hergebruiken, want dat is in feite al circulair. Platgeslagen gaat het om de volgende drie stappen: 1. Zo min mogelijk gebruiken, 2. Zo lang mogelijk gebruiken, 3. Als we het niet meer kunnen gebruiken, waar is het dan nog toepasbaar intern? Zo niet intern, leveren we het aan de keten, waar we met zo’n dertig partijen samenwerken om materialen een nieuw leven te geven; van kleding tot staal.”  

‘Assetmanagers kennen hun assets het best!’
“Ik ben benieuwd naar hoe assetmanagers hun beheer benaderen en of zij ook gebruikmaken van methodieken zoals de Ladder van Lansink. Ik hoor graag op het congres of zij dezelfde duurzaamheidsafwegingen maken en of deze financieel gedreven zijn," vertelt hij. Joost ziet een belangrijke rol voor assetmanagers in een circulaire wereld. "Assetmanagers kennen hun assets het best, hebben veel materiaalkennis en dat is waardevol. Zij kunnen dankzij hun expertise goed bijdragen aan het verminderen van materiaalgebruik door goed onderhoud en slim hergebruik," aldus Joost. Vooral dat laatste is een ontwikkeling die hem interesseert: “Ik ben inderdaad erg enthousiast over het potentieel van bouwen met hergebruikte materialen, wat niet alleen duurzaam is, maar ook tot unieke architecturale resultaten leidt. Een gebouw van treinramen is toch veel leuker dan een standaard blokkendoos,” lacht Joost.  

Van Change Inc. tot ChatGPT
Joost blijft op de hoogte van ontwikkelingen op het gebied van duurzaamheid door platforms zoals Change Inc. te volgen en maakt daarbij gebruik van technologische hulpmiddelen zoals ChatGPT. "Als iemand vraagt wat we met een bepaalde energiebron moeten doen, vraag ik ook aan ChatGPT naar de voor- en nadelen," zegt hij.

Een duurzame toekomst
Joost Bekenkamp's werk bij NS toont aan hoe belangrijk en uitdagend duurzaamheid kan zijn. Door zijn ervaring en inzichten te delen, hoopt hij anderen te inspireren om ook bij te dragen aan een duurzamere toekomst. Zijn verhaal tijdens I AM Circular belooft dan ook een waardevolle bijdrage te leveren aan de discussie over duurzaamheid in relatie tot asset management. Mis deze kans niet om van Joost en andere experts te leren en geïnspireerd te raken om zelf een verschil te maken. Meld je hier aan voor het jaarcongres van Institute of Assetmanagement.